Shqiptarizimi i emërtimeve administrative dhe gjeografike

13.3.2008, 14:56

Citim:

“Ndryshoni toponimet e huaja”

Korçë - Gjatë vizitës së djeshme të kreut të shtetit drejt rajonit juglindor, ai ka konstatuar toponime të huaja, për të cilat ka kërkuar ndryshimet e shpejta, për të mos u përsëritur e njëjta situatë si te fqinjët.

“Rajoni i Korçës është i infektuar nga toponime të huaja, të trashëguara apo të vendosura gjatë viteve të tranzicionit”, është shprehur ai gjatë takimit të zhvilluar me pushtetarët vendorë. Ai u ka tërhequr atyre vëmendjen në këtë aspekt që, sipas tij, të vret syrin e veshin, por dhe që tregon se duhet të jemi më patriotë në jetën e përditshme.

Presidenti Bamir Topi kërkoi nga qeverisja vendore që të bëjë kujdes për emërtimet e përdorura në gjuhën apo vende që ekzistojnë tek fqinjët. Ndërkohë ai përmendi emrin e fshatit Podgorie, që është një toponim sllav dhe që i përket emërtimit të një fshati në rrethin e Korçës. Emra të tjerë si: Zvezdë, Dobërçan, Moglicë, Petrushë etj., ekzistojnë në qark, duke e bërë më të përhapur këtë fenomen.

“Ju e dini polemikën për emrin e Maqedonisë. Kjo është çështje ekskluzive e tyre, në të cilën ne nuk ndërhyjmë. Po ne pse të mos vendosim për emërtimet tona fjalë e toponime të hershme të vendbanimeve ilire, apo të tjera që mund të sugjerohen edhe nga institucionet përkatëse që merren me ruajtjen e traditave dhe të kulturës sonë?”, është shprehur presidenti. Mandej ka nënvizuar se një gjë e tillë është në kompetencat e organeve të pushtetit vendor, duke u kërkuar zgjidhjen e shpejtë të këtij problemi.

Nga ana tjetër, Topi ka pohuar se në këtë listë duhet të hyjnë dhe emrat e vendosur para viteve ’90, siç janë Sheqeras, Mollas etj.

Vizita e Topit dje në Korçë shërbeu dhe për nxitjen e projekteve të rëndësishme për qarkun, të cilat do të çojnë në zhvillimin e tij. “Një nga projektet e qeverisë, por që duhet të mbështetet edhe nga qeverisja lokale, është stimulimi i zhvillimit të turizmit. Për këtë qëllim në Korçë duhet të rihapet aerodromi, që ka funksionuar para çlirimit të vendit. Do të ishte fenomen paradoksal që ta kishim para çlirimit të vendit e mos ta kemi sot kur duam të zhvillojmë turizmin. Sot ka kompani turistike që nuk e kanë problem të vijnë me mjetet e tyre nga aeroporti “Nënë Tereza” i Tiranës apo nga vendet e tyre direkt në Korçë. Ndaj duhet ta stimulojmë këtë projekt”, u shpreh presidenti.

http://panorama.com.al/index.php?id=12084

allianz · 13.3.2008, 15:00

S'ka më kuptim të mbeten në përdorim emërtimet e administratave pushtuese. Uroj të zgjerohet në gjithë territorin kombëtar.

Vistar · 13.3.2008, 18:35

Më në fund u kujtua njëri edhe për këtë punë. Nejse, të shpresojmë që do e mbajë fjalën se po i hynë kësaj teme është e sigurt se kanë shumë punë...

30.7.2009, 00:00

Citim:

Berisha: Të hiqen toponimet serbe

Banorët e fshatrave apo krahinave të ndryshme shqiptare, që deri tani janë thirrur me emërtimet serbe, do t'u duhet që në një të ardhme të afërt të nisin të ambientohen me toponime tërësisht shqiptare.

Kryeministri Sali Berisha, kërkoi në mbledhjen qeverise, një ndërrim masiv te emërtimeve në mbarë vendin, të mbetura që kur ushtritë sllave pushtonin territoret shqiptare. Shembulli i gjetur nga kryeministri Berisha për të ilustruar këtë kërkesë të tij është emri i një fshati të Shkodrës.

Qeveria miratoi edhe kuotat e pranimit të studenteve në universitetet ndërsa, kryeministri tha se edhe këtë vit tarifat e shkollimit nuk do të ndryshojnë. Në mbledhjen e radhës Këshilli i Ministrave miratoi dhe një sërë vendimesh të tjera për teknologjinë e informacionit, prokurimet publike dhe favorizimin nga shteti të hidrocentraleve të vogla.

http://www.vizionplus.tv/news_vizion_single.aspx?28284

30.7.2009, 22:35

Citim:

Ndryshojnë emrat e qyteteve, Rrokaj: Të bëhet me referendum

Pasi Kryeministri Sali Berisha ka përmendur një nga projekligjet për heqjen e toponimeve të huazuara nga gjuha sllave dhe zëvendësimin e tyre me fjalë të gjuhës shqipe, profesor Shezai Rrokaj është shprehur se mbështet këtë mendim të kryeministrit por shton se zgjdhje shumë e mirë do ishte që këto vendime të meren me referendum popullor dhe të meret parasysh edhe mendimi i qytetarëve.

Profesor Shezai Rrokaj ka pohuar se në gjuhën shqipe ka shumë toponime emrash të huazuara nga gjuha sllave e në veçanti nga ajo serbe dhe se zëvendësimi i këtyre emrave duhet bërë me ekspertiza akademike.

Një ditë më parë Kryeministri Sali Berisha ka deklaruar se duhen hequr toponimet e marra nga gjuhët e huaja e veçanërisht ato sllave. Kjo është hera e tretë që meret një vendim i tillë. Në vitet 30 një vendim i tillë është marrë nga mbreti Ahmet Zogu dhe më pastaj në vitet 70-80 vendimi i dytë është marrë nga Enver Hoxha.

http://www.ora-news.com/mat1.php?idm=28934

13.9.2009, 22:21

Citim:

Hiqni toponimet sllave prej shqipes

Kërkesa për përdorimin adekuat të toponimeve në gjuhën shqipe ka vite që është bërë, mirëpo Ligji nuk kaloi në parlament, pasi nuk u miratua nga shumica parlamentare. Profesor Xheladin Murati, thotë se ky problem është zgjedhur pjesërisht, por mbetet edhe shumë punë për tu bërë.

“Mund të themi se pjesërisht çështja e toponimeve është zgjidhur në faktin se para disa viteve në tekstet mësimore të gjuhës shqipe toponimet shkruheshin maqedonisht. Tash këtë nuk e kemi”, thotë Murati.

Në të gjitha botimet e teksteve shkollore deri në vitin 1995 në vend të Shkupit është shkruar Skopje, në vend të Dibrës, Debar. Sipas profesor Muratit kjo çështje duhet zgjidhur në interes të përbashkët.

“Të ketë një dekleratë të përbashkët se nuk është e natyrës që maqedonisht ti themi Vlorës Valona, apo Durrësit Draç. Ne nuk kërkojmë që maqedonasit ta përdorin si Durrës, por le të përdoret dhe në shqip, ashtu si duhet”, thotë profesori duke shtuar se këta janë disa shembuj tipik, pasi edhe për Tetovën e përdorin Tetovo.

“Tani ka nis të rregullohet pak, por megjithatë ka edhe shumë punë për tu bërë për çështjen e toponimeve në gjuhën shqipe”, theksoi Murati, duke shtuar se edhe pse Ligji nuk kaloi në parlament kjo kërkesë mbetet vullnet i politikës dhe kërkesë e të gjithëve që çështja e toponimeve të zgjidhet.

Pak kohë më parë deputetja e Partisë për Ripërtëritje Demokratike Liljana Popovska kërkon respektim dhe zbatim të nenit 195 të ligjit për siguri në komunikacion, në të cilin theksohet se toponimet nuk duhet përkthyer.

Popovska vlerëson se është bërë gabim në drejtim të shënimit të mbishkrimeve të qyteteve në vend duke i përkthyer emrat e tyre edhe në gjuhën shqipe.

http://lajmpress.com/lajme/maqedoni/1187.html

10.2.2010, 22:11

Citim:

Debati për toponimet e huaja në Kosovë
Bruna Merko

Çështja e ndryshimeve të të gjitha toponimeve të huaja në mbarë territorin e Kosovës pothuajse është lënë krejtësisht në harresë, pavarësisht nga dëshira dhe vullneti i studiuesve për ta realizuar apo çuar deri në fund këtë nismë.

Ndërmarrja e një iniciative të tillë për të bërë të mundur rikthimin e emërtimeve të mëparshme shqiptare për të gjitha ato vende, si: qytete, fshatra, rrugë dhe sheshe, që sot mbajnë emra të imponuar nga regjimi serb, nisi nga një grup studiuesish në Institutin Albanologjik, menjëherë pas lufte, dhe kjo gjë duhej të bërë krahas zhvillimeve të tjera në vend.

Sot, dy vjet pas Pavarësisë së Kosovës dhe disa vjet pas ngritjes së atij komisioni zyrtar, me gjithë punën e madhe që është bërë në këtë fushë, ende nuk ka kurrfarë rezultatesh përfundimtare.

“Menjëherë pas luftës jemi mbledhur duke filluar që nga Akademia, Instituti, fakultetet e Universitetit dhe kemi funksionuar njëherë si Këshill i Përgjithshëm, për më shumë se një vit, në kushte shumë të vështira, mandej kemi krijuar edhe këshillat komunalë. Kjo punë ka zgjatur deri vonë”, -tregon për gazetën prof. Rexhep Doçi, një për iniciatorëve të formimit të Komisionit.

Sipas tij Komisioni filloi ndërrimin e emrave të fshatrave dhe të qyteteve, të gjitha atyre vendbanimeve emrat e të cilave janë formuar me dhunë, ose kanë arsyet e tyre të rikthehen në orgjinë. Kështu pothuajse 90 për qind e emrave të rrugëve, shesheve dhe lagjeve të Prishtinës janë serbizuar, por edhe në mbarë Kosovën, dhe pas lufte ishte e domosdoshme që studiuesit dhe ekspertët të nisnin nga puna.

“Atëherë kishim edhe përkrahjen e ndërkombëtarëve, si dhe të Qeverisë Teknike për këtë nismë tonën, por më vonë ndryshuan qëndrim. Por qysh atëherë ne kemi shkuar në instancat më të larta, sërish nuk na përkrahën”, shprehet prof. Doçi duke shtuar se ndërkombëtarët nuk pyesin se jemi shumicë, dhe ne nuk kemi ndryshuar emrat ku banojnë serbët, por vetëm ato ku banojnë shqiptarët.

Sipas profesor Rexhepit, presidenti Rugova ishte një mbështetës i fortë i idesë së çrrënjosjes së toponimeve sllave dhe të huaja në përgjithësi në gjuhën shqipe ose kthim në origjinë.

“Presidenti Ibrahim Rugova ka qenë një njëri largpamës, i aftë, jo vetëm për shqiptarët, këtu në Kosovë, por edhe më gjerë. Ai pajtohej që të përmirësoheshin, të përshtateshin këto toponime në gjuhën shqipe, ilire e pellazge. Ai e quante Dardania Antike, Gadishulli Ilirik”, tha prof. Doçi.

Megjithëse ishte një punë e mundimshme dhe pa kurrfarë shpërblimi ose stimulimi, ky Komision arriti të ndryshojë disa prej toponimeve të vendeve të ndryshme të Kosovës, por ende nuk e janë finalizuar qëllimet ose synimet që i vendosi ky Komision.

Toponimet sllave nëpër Kosovë janë ende aty dhe kërkohet angazhim i të gjithave institucioneve shtetërore dhe joshtetërore për t’i shndërruar ato në origjinën e tyre.

http://www.botasot.info/?gjuha=0&category=15&id=46900

28.2.2012, 12:12

Citim:

Mbi 100 emërtime shqiptare në Shkup

Shkup, 28 shkurt - Emra të heronjve, datave historike dhe toponime të caktuara shqiptare do të jenë pjesë e propozimeve për ndryshimin e rrugëve, bulevardeve dhe urave në qytetin e Shkupit.

Mbi 1000 propozime tashmë janë në shqyrtim e sipër, ndërsa mbi 100 prej tyre kanë të bëjnë me personalitete dhe historinë shqiptare, të propozuara nga partia shqiptare BDI, e cila përfaqësohet në qytetin e Shkupit, raporton INA.

“Hasan Prishtina, Bajram Curri, Isa Boletini, Dervish Cara, Ismail Qemajli, Jusuf Gërvalla, Dardania, Iliria, Arbëria, Tirana, Prishtina, etj”, janë disa nga emrat që janë propozuar në listën e përpiluar nga shoqatat shqiptare në bashkërendim me këshilltarët komunalë të qytetit të Shkupit.

Këto propozime do të jenë pjesë e një marrëveshje midis dy partive VMRO-DPMNE dhe BDI, dhe ato pritet të marrin dritën jeshile midis tyre, para se të kalojnë për tu miratuar në Këshillin e qytetit të Shkupit.

Komisioni për emërimin e rrugëve, shesheve, urave dhe objekteve të tjera infrastrukturore në qytetin e Shkupit sot pritet të mbajë seancën e parë, ndërsa siç bëhet e ditur aty janë dhënë propozimet e para, mbi 150 propozime nga VMRO-DPMNE dhe 43 nga ana e këshilltarëve shqiptarë të BDI-së. Zyrtarë të këtyre dy partive nuk japin komente mbi këtë çështje.

http://koha.net/?page=1,15,89574

3.3.2013, 22:02

Citim:

Duhet mësuar nga filozofia popullore shqiptare

Onomastika e sidomos dega e saj toponimia është njëra prej fushave më të rëndësishme të albanologjisë. Roli i saj në përcaktimin e vendit të formimit të popullit shqiptar dhe të gjuhës shqipe është aq i rëndësishëm, sa të mund të shpallej nga shtetet shqiptare institucion me interes të veçantë kombëtar.

Kështu ka thënë në një prononcim për “Kosova Sot”, dr. Begzad Baliu për rëndësinë e studimeve onomastike. Edhe pse dikur kishte seksione për studime onomastike, si ASHAK-u dhe Instituti Albanologjik, sot ato kanë mbetur pa studiues.

Në një prononcim për “Kosova Sot”, studiuesi Begzad Baliu ka thënën se dy sektorët e dikurshëm onomastikë në ASHAK dhe në IAP, të cilët tashmë janë shuar, jo vetëm që duhet të riaktivizohen, por ata tashmë është dashur të përplotësoheshin edhe me Institutin e Hartografisë dhe madje Institutin Ushtarak të Hartografisë, pa të cilin as që mund të merren me mend disa zhvillime të trashëgimisë sonë kulturore, të historisë, të arkeologjisë dhe madje të ambientit e të ekonomisë.

Sipas tij, deri më sot në Kosovë janë organizuar disa konferenca shkencore, janë botuar disa vëllime me studime. Ndërsa ka shtuar se përveç instituteve që merren me këtë fushë, duhet të kemi edhe një këshill profesional pranë kryeministrit apo Ministrisë së Pushtetit Lokal, i cili në mënyrë permanente do të duhej të merrej me politikën nacionale të standardizimit të onomastikës mjaft të rrëgjuar gjatë shekullit XX.

“Në një situatë kur toponiminë e Kosovës dhe madje të hapësirës shqiptare, fqinjët tanë e kanë keqpërdorur duke e bërë objekt presioni edhe në institucionet ndërkombëtare dhe madje edhe në dokumentet ndërkombëtare, të shuash edhe ato bërthama që i kishim, apo të qëndrosh indiferent ndaj zhdukjes së kësaj pasurie historike, dmth të marrësh një përgjegjësi të madhe”, ka thënë prof. dr. Baliu.

Ndërsa, dr. Rexhep Doçi, i cili për 37 vjet i është kushtuar studimeve në këtë fushë, në një prononcim për “Kosova Sot”, ka thënë se për t’u thelluar në lashtësinë, përkatësisht historinë e popullit tonë dhe të gjuhës sonë, onomastika si shkencë është pothuajse shkenca më me rëndësi.

“Tashti, onomastika jo vetëm që po anashkalohet nga institucionet shkencore të shtetit tonë, porse ajo tash për tash edhe është zhdukur pothuajse krejtësisht”, ka pohuar ai.

Ai ka thënë se shkenca shqiptare ka mbetur e papërkrahur sa duhet nga institucionet shkencore si në Tiranë ashtu edhe në Prishtinë.

http://www.kosova-sot.info/kulture/d...lore-shqiptare

13.3.2008, 15:00	2
allianz	S'ka më kuptim të mbeten në përdorim emërtimet e administratave pushtuese. Uroj të zgjerohet në gjithë territorin kombëtar.

13.3.2008, 18:35	3
Vistar	Më në fund u kujtua njëri edhe për këtë punë. Nejse, të shpresojmë që do e mbajë fjalën se po i hynë kësaj teme është e sigurt se kanë shumë punë...